‘मोहोर उजेड वाटांवर’ : ही कविता भाबडी आशावादी नाही आणि विकृत दुःखवादीदेखील नाही. आंतरमुखी आणि बहिर्मुखीही नाही…

या उजेडवाटा आहेत. आणि या वाटांवर मोहोर विखुरलेला आहे. करुणागायनाने संध्येचे आकाश प्रार्थनेतून बोलावत राहते. कवी त्यामुळे सत्त्वशील होतो आहे. कविता कवीला नव्या क्षितिजाकडे घेऊन जाते आहे. या नव्या क्षितिजावर नवा तारा उगवतो आहे आणि आनंदलहरीदेखील तेथे अस्तित्वात आहेत. सकारात्मक, आनंदाकडे घेऊन जाणाऱ्या अशा या कविता. या कवितांमध्ये दुःख असेल, तर ते हुरहुर निर्माण करणारं आहे.......

जी.ए. कुलकर्णी : अमूर्ताला मूर्तामध्ये ओढून आणण्याचे सामर्थ्य असणारा लेखक

मी जी.ए. कुलकर्णी यांना जगातल्या आणि सर्व भाषांमधल्या काही थोड्या श्रेष्ठ आणि अस्सल लेखकांच्या यादीमध्ये समाविष्ट करत आलो आहे. या लेखकाला आपण अन्य भाषांमधून नेलं पाहिजे आणि जगाला जी. ए. कुलकर्णी यांचं श्रेष्ठत्व सांगितलं पाहिजे. त्यांना दूरचे ध्वनी ऐकू येत असत असं म्हटलं गेलं. त्यांच्या चित्रांच्या संदर्भात बोलताना त्यांना रंगही ऐकू येतात, असं म्हटलं गेलं.......

‘बटरफ्लाय इफेक्ट’ : या दहा लघुकथा आश्वासक, सशक्त आणि उत्तराधुनिक कालखंडातील नव्या प्रवाहांचा वारसा सांगणाऱ्या आहेत

सामान्य माणसाच्या जीवनाबद्दल आस्था बाळगणाऱ्या या कथा क्वचित करुणाधिष्ठित होऊन श्रेष्ठत्वाच्या दिशेनेसुद्धा वाटचाल करताना दिसतात. गणेश मतकरी यांनी आपली चिंतनशीलता प्रगाढ केली, आकलनाचे वर्तुळ व्यापक केले, प्रयोगशीलता जपली आणि समृद्ध केली आणि अविरत साधना चालू ठेवली तर लवकरच ते मराठीतील सिद्धहस्त असे मोठे लेखक बनतील, याबाबत मला कोणतीही शंका नाही.......

त्या लोककथेप्रमाणेच, समाजातले अनेक तरुण पुंगीवाल्याच्या मागे मोहीत होऊन जातायत आणि हा पुंगीवाला त्यांना खाईच्या दिशेने घेऊन जातो आहे

लेखक बुचकळ्यात पडून समाजाकडे पाहतो आहे. समाजात विभाजनवादी निरर्थक, पण अनर्थकारी, उत्तेजना वाढवणारा खेळ मांडला जातोय. आता, त्या पाठोपाठ कुठल्याशा सिनेमाचं समर्थनसुद्धा करण्यात येतं आहे. आता त्यामुळे, सिनेमाही तुमचा आणि आमचा झाला. कला विभाजित झाली. उपद्रव आणि उपद्रव. उन्माद आणि उन्माद. जनतेच्या भोळ्या मनाशी चालवलेला हा खेळ लेखक पाहतो आहे. माणसांचं विभाजन होताना पाहतो आहे आणि विद्वेषाचं गणितही मांडलेलं पाहतो आहे.......

बालबुद्धी विद्ध्वंसकांच्या हातामध्ये समाजाच्या भवितव्याची सूत्रं नकळतपणे सुपूर्त होत असतात, कारण हा बेसावधपणाचा काळ असतो, काळरात्रीची सुरुवात असते...

आपण अशा छद्मबुद्धी विद्ध्वंसकांच्या ताब्यामध्ये जातो आहोत असे संकेत मिळायला लागले आहेत. चिंतनशील लेखकाला अशा वेळेस चिंता वाटत असते, वाटली पाहिजे. हे विद्ध्वंसक, आपल्या पुढील पिढीच्या मुलांच्या हातामध्ये कोणता भिकेचा कटोरा देणार आहेत, याचा फक्त अंदाजच करता येतो. पण नांदी तर झालेलीच आहे. आपण थाळी वाजवली आणि ती वाजवताना लेखक, विचारवंत आणि विचारी माणूस चिंतेत पडला होता.......

दीर्घकथेला मराठी भाषेतून काहीएक दर्जा किंवा मान्यता मिळाल्यास अन्य भाषांनादेखील तो विचार मार्गदर्शक व प्रेरणादायी ठरू शकेल

लघुकथा हा दुय्यम साहित्यप्रकार आहे किंवा क्षुद्र साहित्यप्रकार आहे, अशा आशयाची टीका झालेली आहे. या टीकेचा एक मानसशास्त्रीय परिणाम असा झाला की, काही लिहिते लघुकथाकार लघुकथा लिहिता-लिहिता थबकले, थांबले आणि त्यांनी आपला मोर्चा कादंबरीकडे वळवला आहे. यातून कादंबरीविश्वाचं भलं झालं की नाही, हा संशोधनाचा विषय असला तरी, लघुकथेच्या क्षेत्राचं मात्र नुकसान झालेलं आहे.......

साधनेच्या काळात लेखक अस्वस्थ भावदशेतून प्रवास करतो. तो स्वत:तल्या अस्वस्थतेच्या ‘टोकदार शिंगाच्या बैलाशी’ झुंज देतो

लेखकाला स्वतःशी आणि स्वतःच्या निष्ठांशी प्रामाणिक राहावं लागतं. हा त्याचा काळ साधनाकाळातच सुरू होतो. अंगावर कोसळणाऱ्या व्यर्थ प्रलोभनापासून लेखकाने स्वतःला कसं वाचवावं, याबाबतची पूर्वतयारी साधनाकाळातच होणं इष्ट. लेखकाला आकाश प्रतिबिंबित करावयाचं असतं. विशाल अशा जीवनाचा पट आपल्या लेखनामध्ये बद्ध करावयाचा असतो. सभोवताली सर्वदूर पसरलेल्या नातेसंबंधांचं अमूर्त जाळं त्याला समजून घ्यावयाचं असतं.......

© 2025 अक्षरनामा. All rights reserved Developed by Exobytes Solutions LLP.