संघ-भाजप ‘नियती’शी केलेल्या ‘करारा’चा भंग करून, जो ‘नवीन करार’ आणू पाहत आहेत, तो भारतीय समाजाच्या ‘चैतन्यतत्त्वा’शी विसंगत आहे!           

भाजप शासनकाळात आधुनिकतेच्या मूल्यांशी प्रतारणा करून भारतीयांना ‘मध्ययुगीन’ मानसिकतेकडे वळवण्याचा योजनाबद्ध प्रयत्न सुरू आहे. संघ-भाजपने त्यांच्या सांप्रदायिक जातीय पुरुषसत्ताक कॉर्पोरेट हिंदुत्वाच्या परिकल्पनेला जनसामान्यांची अधिमान्यता मिळवून खरोखर भारतात ‘आव्हान-विरहित अधिसत्ता’ स्थापन केली आहे का? त्याचे उत्तर मिळवण्यासाठी २०२४च्या सार्वत्रिक निवडणुकांच्या निकालापर्यंत वाट पाहावी लागेल.......

‘प्री मॅट्रिक स्कॉलरशिप’ रद्द : मुसलमानांच्या शिक्षणासंदर्भात केंद्र शासनाचे नकारात्मक धोरण

दरवर्षीप्रमाणे या वर्षीदेखील केंद्रीय अर्थसंकल्पात ‘प्री मॅट्रिक स्कॉलरशिप’ आणि ‘मौलाना आझाद राष्ट्रीय शिष्यवृत्ती’साठी आर्थिक तरतूद करण्यात आली होती. पहिली ते दहावीच्या विद्यार्थ्यांनी उत्पन्नाचा दाखला मिळवण्यासाठीची नेहमीची खटपट करून शिष्यवृत्तीसाठी अर्ज दाखल केले होते. अचानक केंद्र शासनाने पहिली ते आठवीच्या विद्यार्थ्यांना आता या योजनेचा लाभ मिळणार नाही, असे जाहीर केले.......

‘भारत जोडो यात्रा’ काही उद्दिष्ट साध्य करू पाहते. परंतु ही उद्दिष्टे संकुचित नसून चिरंतन मूल्यांवर आधारित आहेत

या लोकशाहीच्या काळात केवळ एकट्या राहुलनी तपस्या करणे पुरेसे होणार नाही. या यात्रेला दिवसेंदिवस अधिकाधिक जनसामान्यांचा मिळणारा पाठिंबा हे आशादायक चित्र आहे. परंतु तपस्येमधे सातत्यपूर्ण साधना करावी लागते, त्याग करावा लागतो. ही यात्रा तपस्येची केवळ सुरुवात मात्र आहे. राहुलसह सर्व यात्रींना, तसेच या यात्रेला पाठिंबा देणाऱ्या नागरिकांना अजून भरपूर तपस्या करावी लागणार आहे.......

‘भारत जोडो’ यात्रा सुरू झाली, तेव्हाचे राहुल आणि दोन महिन्यांचा प्रवास पूर्ण केल्यानंतरचे राहुल यांच्यात फार मोठा फरक आहे…

राहुलनी या यात्रेसाठी ‘स्व’चे विसर्जन केले आहे. ते जनसामान्यांशी एकरूप झाले आहेत. आणि हेच त्यांच्यात आलेल्या स्थित्यंतराचे गमक आहे. जेव्हा नेता ‘स्व’चे विसर्जन करून जनतेशी एकरूप होतो, तेव्हा त्याला जनसागराकडून शक्ती प्राप्त होते. महात्मा गांधींसारख्या महान नेत्यालादेखील जेव्हा आपला आत्मविश्वास डळमळीत होताना जाणवायचे, तेव्हा ते सरळ जनसामान्यांमध्ये मिसळून आपल्या शक्तीचा पुनर्शोध घेत असत.......

राहुल गांधी काही महात्मा गांधी नव्हे, परंतु तो महात्म्याच्या पदचिन्हांचा शोध घेत निघाला आहे, हे नक्की!

आज ‘भारत जोडो’ यात्रेचा २६वा दिवस. यात्रेने ३५०० किमीपैकी ६८७ किमी अंतर पार केले आहे. अजून २८८३ किमी अंतर शिल्लक आहे. हजारो लोक एका पवित्र ध्येयाने प्रेरित होऊन जेव्हा सामूहिक कृती करतात, तेव्हा अशी कृती आपले लक्ष वेधून घेते. तर हजारो यात्रींचे नेतृत्व करत रस्त्याच्या कडेला उभ्या लोकांना अभिवादन करत, त्यांच्या अभिवादनाचा स्वीकार करत अत्यंत सहज आणि नैसर्गिकपणे चालत असलेल्या हसतमुख राहुलला पाहणे, हा एक सुखद अनुभव अ.......

आज आपल्या सभोवताली घोर अंधार दाटला असताना, जे दीपस्तंभ आपल्याला योग्य मार्ग दाखवू शकतात, त्यापैकी एक मधू लिमये आहेत

मधू लिमयेंची भारतीय संविधानावर आधारित संसदीय लोकशाहीवर दृढ श्रद्धा होती. परंतु “संसद हे जनआंदोलनाला पर्याय नव्हे तर ते नागरिकांच्या समस्या मांडण्याचे एक मंच आहे आणि जनसेवेचे एक माध्यम आहे,” असे त्यांचे मत होते. आज संसदेचा उपयोग संविधानाच्या चौकटीत राहून संविधानाच्या आत्माची हत्या करण्यासाठी केला जात आहे. तेव्हा आपल्याकडे जनआंदोलन हा एकच पर्याय उपलब्ध आहे.......

‘द काश्मीर फाईल्स’ हा चित्रपट सत्याचा अपलाप आहे. त्याच्या निर्मितीमागील भावना शिव म्हणजे कल्याणकारक नाही. त्यामुळे एक कलाकृती म्हणून त्यात सौंदर्य नाही!

हा एक राजकीय चित्रपट आहे, असे विवेक अग्निहोत्रींनी स्पष्टपणे सांगितले आहे. या चित्रपटाच्या माध्यमातून कोण कोणाचा प्रचार करत आहे, हे समजण्यासाठी बुद्धीवर अधिक जोर देण्याचीदेखील आवश्यकता नाही. मग राजकारणासाठी आपल्या देवतांचा असा वापर केल्याबद्दल तथाकथित संस्कृतीरक्षक आक्षेप का घेत नाहीत? दिग्दर्शकाची दृष्टी स्वार्थामुळे विकृत झाली आहे. त्यामुळे त्याने एक आभासी विश्व निर्माण केले आहे जे वास्तवापासून दूर आहे.......

लिंगभावावर आधारित द्वैताच्या पलीकडे जाणे, यातच स्त्री आणि पुरुष दोघांचेही कल्याण आहे. तसे झाले तरच खरी लोकशाही प्रत्यक्षात उतरेल

वर्चस्ववादी पुरुषत्व नावाची एक संकल्पना आहे. त्यामध्ये स्त्रियांवर वर्चस्व गाजवणे अनुस्यूत असते. या नकारात्मक पुरुषत्वाने पुन्हा उचल खाल्ल्याचे दिसून येते. ‘पारंपरिक पुरुषत्व’ हे हजारो वर्षांच्या सामाजिक उत्क्रांतीतून निर्माण झाले, परंतु ‘विषारी पुरुषत्व’ हे प्रतिगामी असते, आणि ती वैफल्यातून निर्माण होणारी एक मानसिक विकृती आहे. ती मानवी आणि लोकशाही मूल्यांच्या विरुद्ध आहे.......

गांधींची हत्या एका व्यक्तीने नव्हे, विकारग्रस्त अशा एका विचारसरणीने केली. जेव्हा जेव्हा ती विचारसरणी द्वेषाचा अंधकार पसरवण्याचा प्रयत्न करते, तेव्हा गांधींचा संदेश दिव्याप्रमाणे तो अंधार दूर करण्यासाठी नेहमीच अवतीर्ण होतो

गांधींची हत्या एका व्यक्तीने नव्हे, तर विकारग्रस्त अशा एका विचारसरणीने केली. नथुराम गोडसे त्या विकारग्रस्त विचारांनी प्रभावित होऊन बिर्ला हाऊसमध्ये पोहोचला आणि प्रार्थनेसाठी निघालेल्या गांधींवर तीन गोळ्या झाडू शकला, ते समाज म्हणून आपल्या सर्वांचे अपयश होते. ती विचारसरणी द्वेषावर आधारीत आहे. परंतु गांधींच्या हत्येशी जोडली गेल्यामुळे नकळत तिच्यावर गांधींच्या प्रेमाच्या संदेशाचा अंकुश कायमचा बसला आहे.......

कथा : ल्युसिफर (देवदूतांपैकी ल्युसिफर ईश्वराचा सर्वांत लाडका होता, कारण तो इतरांपेक्षा अधिक सुंदर आणि बुद्धिमान होता. परंतु…)

एके दिवशी ल्युसिफरच्या मनात आपल्या सौंदर्य आणि बुद्धिमत्तेबद्दल अहंकार निर्माण झाला. त्याचा निरागसपणा आणि विवेक लोप पावला. तो स्वतःला ईश्वरापेक्षा श्रेष्ठ समजू लागला. ईश्वराने त्याला अपमानित करून देवलोकातून निष्कासित केले आणि शाप देऊन त्याच्या शरीरात अग्नीरूपी दाह निर्माण झाला. त्याच्या मनात ईश्वराविरुद्ध भडकलेला सूडाचा अग्नी त्याच्या शापित शरीरात धुमसणाऱ्या अग्नीपेक्षा अधिक दाहक होता.......

प्रा. कसबे यांनी संशोधनपद्धतीच्या नियमांकडे दुर्लक्ष केले आहे. त्यांचे अनेक निष्कर्ष निराधार आहेत. या पुस्तकात परस्परविरोधी विधानांची उधळण आहे

रावसाहेबांचा गांधींवरील अभ्यास अत्यंत अपुरा आहे. त्यामुळे गांधीविचारांचा ज्यांचा अभ्यास आहे, त्यांच्याकडून हस्तलिखित तपासून घेणे आवश्यक होते. जागतिक कीर्तीचे लेखकदेखील ही प्रक्रिया पूर्ण करतात. या पुस्तकाचा सर्वांत मोठा दोष म्हणजे रावसाहेब स्वतःशीच प्रामाणिक नाहीत. ते कम्युनिस्ट, आंबेडकरवादी आणि गांधीवादी अशा सर्वांना खूष करण्याची कसरत करताना दिसतात. हे राजकारण्यांचे काम असते, संशोधकाचे नव्हे.......

© 2024 अक्षरनामा. All rights reserved Developed by Exobytes Solutions LLP.