आमच्यात आलेलं सामंजस्य, इतर वेळी कसं काय हरवतं? ते आम्हाला सांग बाप्पा!
पडघम - सांस्कृतिक
देवेंद्र शिरुरकर
  • गणपतीचं एक रेखाटन
  • Sat , 15 September 2018
  • पडघम सांस्कृतिक गणपती Ganpati गणेश Ganesh गणेशोत्सव Ganeshotsav

एकदा निवडून दिलेले लोकप्रतिनिधीसुद्धा पुढची निवडणूक जवळ येईपर्यंत कधी जनतेकडे फिरकत नाहीत. पण बाप्पा, तू मात्र नित्यनियमानं दरवर्षी काही ठराविक कालावधीसाठी आमच्यात मुक्कामाला येतोस... कुठे दीड दिवस, कुठे पाच दिवस तर काही ठिकाणी अकरा दिवस. आमचं दररोजचं जगणं न्याहाळतोस. आता आमच्या नेतेमंडळींचं जाऊ देत. त्यांना आमच्या वेदना, समस्या तोंडपाठ असतात. ते सोडवण्याची ग्वाही देऊनच ही मंडळी लोकप्रतिनिधीगृहात गेलेली असतात. यापेक्षा अधिक महत्त्वाची कामं करायची असतात म्हणून त्यांना आमच्यात मिसळायला सवड होत नाही. आपण यांना सहज उपलब्ध झालो तर आपलं उपद्रवमूल्य कमी होईल अशी भीती वाटत असावी बहुधा. पण तू मात्र ‘गणाधीश जो ईश सर्वांजनाचा’ असूनही आम्हाला भेटणं कधी टाळत नाहीस. मग आमची झोपडी असो वा राजमहाल. तुला आमच्या पाहुणचाराचा कंटाळा येत नाही.

दरवर्षी काहीही झालं तरी आपल्या प्रियजनांच्या भेटीस जायचं हा तुझा निर्धार तू गत अनेक शतकांपासून पाळत आलेला आहेस. देवा, तुझा हा निर्धार पृथ्वीवरील सजीव सृष्टीस अस्तित्वाचं समाधान देणारा तर आहेच, शिवाय आमच्यातील चांगुलपणा, मांगल्य, शुद्धता आणि पावित्र्याची महन्मंगलता वाढवणारा आहे. आमचं दररोजचं जगणं-मरणं, जीवनशैलीपासून तू अनभिज्ञ असण्याचं कारण नाही. कारण या चराचरसृष्टीचा तू त्राता आहेस, सुखकर्ता व दु:खहर्ता आहेस. आमचं रडं ऐकण्यासाठी तुझ्यावर प्रत्येक वेळी यायलाच पाहिजे असं काही बंधन नाही.

.................................................................................................................................................................

ज्येष्ठ पत्रकार निखिल वागळे यांचं ‘‘मोदी महाभारत” हे नवंकोरं पुस्तक लवकरच प्रकाशित होत आहे...

पूर्वनोंदणी करण्यासासाठी पहा -

https://dpbooks.in/collections/new-releases/products/modi-mahabharat

.................................................................................................................................................................

शासकीय समितीचे सदस्य जसे फिल्ड व्हिजिट करतात, तसं औपचारिक बंधनही तुझ्यावर नाही. माध्यमकर्ते प्रत्यक्ष घटनास्थळी जाऊन  ‘आँखो देखा हाल’ म्हणून दिसत नसलेलं वास्तव दाखवतात. असल्या ग्राऊंड रिॲलिटीचीही तुला काळजी नाही. आमच्या अस्तित्वाचा प्रेरक असल्यामुळे जळी-स्थळी-काष्ठी-पाषाणी काय घडतं, हे जाणून घेण्यासाठी तुला खास घटनास्थळी जायची गरजच नाही. विश्वनियंता असल्यामुळे या घडामोडींची इत्थंभूत माहिती तुला असणारच ना. त्यासाठी हे गणनायका, तुला फसव्या ग्राऊंड रिपोर्ताजची ददात कशाला भासेल?

‘भेटीलागी जिवा’ म्हणणाऱ्या आम्हा भक्तांच्या मांगल्याप्रति असणारी समाधी कायम रहावी म्हणून तू येतोस आमच्याकडे आणि काही दिवस आमच्यातलाच होऊन जातोस. तू महागणपती, चराचरपती, गणनाथ आहेस हे वेदांमधून ऋषी-मुनींनी सांगितलेलं आहे. संतश्रेष्ठांनी आपल्या ओवी, अभंगातून आमच्या मनावर बिंबवलेलं आहे. शरीरातील छत्तीस तत्त्वांचा आणि अखिल मनुष्यगण समूहाचा अधिपती असणारा तू बुद्धीचाही प्रणेता आहेस, मग जरा आम्हा मर्त्य समूहाची वैचारिक दिशा सांभाळण्याची जबाबदारी तुझीच आहे हे जाणतो आम्ही.

पारतंत्र्यात अठरापगड जातींतील ऐक्य घडवून आणण्यासाठी, त्यांच्यात परदास्याच्या शृंखला तोंडण्याची उमेद जागवण्यासाठी घराघरांतील सजावटीत विराजमान तुला गल्ली-चौकांत येण्याची विनंती करण्यात आली. तूसुद्धा यामागचा सदाचार ओळखून आमच्या सार्वजनिक उत्सवात सहभागी व्हायला लागलास आणि आजवर आमचा आनंद द्विगुणित करत आहेस. चौसष्ट कलांचा दाता असल्यामुळे विद्येचं, बुद्धीचं व विचारांचं दायित्व तुझ्याकडेच जातं. त्यामुळे हे लंबोदरा, आमच्यात अकरा दिवसांपुरतं आलेलं सामंजस्य, तादात्म्य पावण्याचा एकात्मिक सूर इतर वेळी कसा काय हरवतो? ते आम्हाला सांग बाप्पा.

.................................................................................................................................................................

तुम्ही ‘अक्षरनामा’ची वर्गणी भरलीय का? नसेल तर आजच भरा. कर्कश, गोंगाटी आणि द्वेषपूर्ण पत्रकारितेबद्दल बोलायला हवंच, पण जी पत्रकारिता प्रामाणिकपणे आणि गांभीर्यानं केली जाते, तिच्या पाठीशीही उभं राहायला हवं. सजग वाचक म्हणून ती आपली जबाबदारी आहे.

Pay Now

.................................................................................................................................................................

क्षणभंगुर आयुष्यातील जात, पंथ, संपत्तीच्या मोहमाया गळून तुझ्या भक्तीपुरतेच एकत्र येणाऱ्या आम्हा पामरांच्या ठायी निर्माण होणारा निरक्षीरविवेक इतर वेळी जातो तरी कुठे? या दिवसांत मनात निर्माण झालेला सम्यक भाव, उदारमतवाद, संवेदनशीलता आम्ही कुठे गहाण टाकतो नंतर, हे आता तुलाच शोधावं लागणार आहे.

पर्यावरणाचा ऱ्हास, प्रदूषणाचे दुष्परिणाम हे इतर वेळी आमच्या कानीकपाळी सतत पडत असतंच. म्हणून आम्ही तू आलास की, डॉल्बीच्या भिंती उभारून एवढा गोंगाट करतो की, हे पर्यावरणवाले काय सांगताहेत, हे तू जाईपर्यंत आम्हाला ऐकूच येत नाही. आम्ही राहतो त्या धरेचं आरोग्य सांभाळण्यासाठी ही विघ्नं आम्हीच दूर करायची असतात, हे तू सांगितलेलं विसरलो नाही आम्ही. तुझ्या येण्यामागील, आमच्यात वास्तव्य करण्यामागील प्रयोजन थोडं हरवलं आहे का? तुझ्यामुळे जगणाऱ्या आमच्या गणसमूहातील सद्सद्विवेक, संवेदनशील मनाची वैचारिक जडणघडण तुझ्यासमोरच्या मोदकाप्रमाणेच संकुचित होत चालली आहे का, अशी शंका येते.

आमच्या बुद्धीला ताण देण्याची, आमच्या वागण्याला सदाचाराची, आमच्या मनाला संवेदनशीलतेची जोड देणारा ‘सन्मुख चहूकडे तो एक देवाधिदेव’ तूच आहेस ना रे बाबा. मग आमच्या दररोजच्या जगण्यातील विवेक वाढव रे नियंत्या.

आपल्यासारखेच इतरही मानव असून त्यांनाही आपल्याप्रमाणेच त्यांच्या पद्धतीनं जगण्याचा अधिकार असतो, हा विचार आम्हा उपद्रवमूल्यकारक, उचापतखोर जनांमध्ये निर्माण कर रे बाप्पा आणि जातीय अस्मितांच्या विखारात हरवत चाललेली मानवता वृद्धिंगत करून आमचा सूर निरागस व्हावा, एवढाच आशीर्वाद दे रे बाबा गणनायका. 

.................................................................................................................................................................

लेखक देवेंद्र शिरुरकर मुक्त पत्रकार आहेत.

shirurkard@gmail.com

.................................................................................................................................................................

‘अक्षरनामा’वर प्रकाशित होणाऱ्या लेखातील विचार, प्रतिपादन, भाष्य, टीका याच्याशी संपादक व प्रकाशक सहमत असतातच असे नाही. 

..................................................................................................................................................................

‘अक्षरनामा’ला ​Facebookवर फॉलो करा - https://www.facebook.com/aksharnama/

‘अक्षरनामा’ला Twitterवर फॉलो करा - https://twitter.com/aksharnama1

‘अक्षरनामा’चे Telegram चॅनेल सबस्क्राईब करा - https://t.me/aksharnama

‘अक्षरनामा’ला Kooappवर फॉलो करा -  https://www.kooapp.com/profile/aksharnama_featuresportal

Post Comment

vishal pawar

Sat , 15 September 2018


अक्षरनामा न्यूजलेटरचे सभासद व्हा

ट्रेंडिंग लेख

प्रा. मे. पुं.  रेगे यांचे तात्त्विक विचार जागतिक तत्त्वज्ञानाच्या क्षेत्रात मौलिक असूनही ते विचार इंग्रजीत जावेत, असे त्यांचे चहेते असणाऱ्या सुशिक्षित वर्गाला का वाटले नाही?

प्रा. रेगे मराठी तत्त्ववेत्ते होते. मराठीत लिहावे, मराठीत ज्ञान साहित्य निर्माण करावे, असा त्यांचा आग्रह असला, तरी खुद्द रेगे यांच्या विचारविश्वाचे, त्यांच्या काही लिखाणाचे अवलोकन करता त्यांचे काही विचार केवळ कार्यकर्ते, विचारवंत आणि तत्त्वज्ञानाचे अभ्यासक, अन्य तत्त्वज्ञान प्रेमिक यांच्यापुरते मर्यादित नाहीत. त्यांच्या समग्र मराठी लेखनावर इंग्रजीसह इतर भाषिक अभ्यासक, चिंतकांचाही हक्क आहे.......

एक डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांचा ‘तलवार’ म्हणून वापर करून प्रतिस्पर्ध्यावर वार करत आहे, तर दुसरा आपल्या बचावाकरता त्यांचाच ‘ढाल’ म्हणून उपयोग करत आहे…

डॉ. आंबेडकर काँग्रेसच्या, म. गांधींच्या विरोधात होते, हे सत्य आहे. त्यांनी अनेकदा म. गांधी, पं. नेहरू, सरदार पटेल यांच्यावर सार्वजनिक भाषणांमधून, मुलाखतींतून, आपल्या साप्ताहिकातून आणि ‘काँग्रेस आणि गांधी यांनी अस्पृश्यांसाठी काय केले?’ या आपल्या ग्रंथातून टीका केली. ते गांधींना ‘महात्मा’ मानायलादेखील तयार नव्हते, पण हा त्यांच्या राजकीय डावपेचांचा एक भाग होता. त्यांच्यात वैचारिक आणि राजकीय ‘मतभेद’ जरूर होते, पण.......

सर्वोच्च न्यायालयाचा ‘उपवर्गीकरणा’चा निवाडा सामाजिक न्यायाच्या मूलभूत कल्पनेला अधोरेखित करतो, कारण तो प्रत्येक जातीच्या परस्परांहून भिन्न असलेल्या सामाजिक वास्तवाचा विचार करतो

हा निकाल घटनात्मक उपेक्षित व वंचित घटकांपर्यंत सामाजिक न्याय पोहोचवण्याची खात्री देतो. उप-वर्गीकरणाची ही कल्पना डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या बंधुता व मैत्री या तत्त्वांशी सुसंगत आहे. त्यात अनुसूचित जातींमधील सहकार्य व परस्पर आदर यांची गरज अधोरेखित करण्यात आली आहे. तथापि वर्णव्यवस्था आणि क्रीमी लेअर यांच्यावर केलेले भाष्य, हे या निकालाची व्याप्ती वाढवणारे आहे.......

‘त्या’ निवडणुकीत हिंदुत्ववादी आंबेडकरांचा प्रचार करत होते की, संघाचे लोक त्यांचे ‘पन्नाप्रमुख’ होते? तेही आंबेडकरांच्या विरोधातच होते की!

हिंदुत्ववाद्यांनीही आंबेडकरांविरोधात उमेदवार दिले होते. त्यांच्या पराभवात हिंदुत्ववाद्यांचाही मोठा हात होता. हिंदुत्ववाद्यांनी तेव्हा आंबेडकरांच्या वाटेत अडथळे आणले नसते, तर काँग्रेसविरोधातील मते आंबेडकरांकडे वळली असती. त्यांचा विजय झाला असता, असे स्पष्टपणे म्हणता येईल. पण हे आपण आजच्या संदर्भात म्हणतो आहोत. तेव्हाचे त्या निवडणुकीचे संदर्भ वेगळे होते, वातावरण वेगळे होते आणि राजकीय पर्यावरणही भिन्न होते.......

विनय हर्डीकर एकीकडे, विचारांची खोली व व्याप्ती आणि दुसरीकडे, मनोवेधक, रोचक शैली यांचे संतुलन राखून त्या व्यक्तीच्या सारतत्त्वाचा शोध घेत असतात...

चार मितींत एकसमायावेच्छेदे संचार केल्यामुळे व्यक्तीच्या दृष्टीकोनातून त्यांची स्वतःची उत्क्रांती त्यांना पाहता येते आणि महाराष्ट्राचा-भारताचा विकास आणि अधोगती. विचारसरणीकडे दुर्लक्ष केल्यामुळे, विचार-कल्पनांचे महत्त्व न ओळखल्यामुळे व्यक्ती-संस्था-समाज यांत झिरपत जाणारा सुमारपणा, आणि बथ्थडीकरण वाढत शेवटी साऱ्या समाजाची होणारी अधोगती, या महत्त्वाच्या आशयसूत्राचे परिशीलन त्यांना करता येते.......